SP bebeğin henüz olgunlaşmasını tamamlamamış beyin dokusunda meydana gelen beyin hasarını ve buna bağlı ortaya çıkan klinik tabloyu tarif eder. Bu hasar anne karnında doğum öncesi, doğum sırasında ya da doğumdan sonraki erken dönemde (genellikle ilk 2 sene) meydana gelebilir.
Serebral Palsi’li bebeklerde sıklıkla görülen belirtiler aşağıdaki başlıklarda toplanabilir:
• Motor gelişim aşamalarında gecikme (oturma, dönme, yürümenin gecikmesi gibi)
• Oturmuş ya da yüzükoyun uzanmış pozisyondayken kafasını kaldırmakta zorlanma
• Duruş bozukluğu (bebeğin bir kolunu ya da bacağını diğerine göre farklı pozisyonda tutması)
• Vücudunun bir yanını kullanma eğilimi
• Kasların fazla gergin ya da gevşek olması
• Kas kontrolünün zayıf olması
• Beslenme ve yutma güçlüğü
• Normalin dışında refleks hareketlerin görülmesi
Bebek, bir yaşından önce el tercihinde bulunuyorsa (sadece sağ eli ya da sadece sol eli kullanmak gibi) , 18-24 aylık olmasına rağmen yürüyemiyorsa en kısa sürede çocuk nöroloğuna danışmak gerekir.
Erken Dönem Belirtiler
Bebeğinizin motor veya denge gelişiminde (yuvarlanma, oturma, kalkma, ayakta durabilme, yürüme) yaşanan gecikmeler Serebral Palsi nedeniyle olabilir. Bu nedenle bebeğinizin gelişiminin takibi çok önemlidir. Bebeğinizin gelişiminde dikkat etmeniz gereken gelişim adımları aşağıda sıralanmıştır:
Bebeğinizin motor veya denge gelişiminde (yuvarlanma, oturma, kalkma, ayakta durabilme, yürüme) yaşanan gecikmeler Serebral Palsi nedeniyle olabilir. Beyin hasarına bağlı ortaya çıkan klinik tablo hareket bozuklukları; öğrenme, duyma, konuşma güçlükleri; beslenme bozuklukları; epilepsi gibi nörolojik sorunların bir kısmını veya tümünü içerebilir. Bu nedenle bu hastaların tedavisinde, eşlik eden sorunların içeriğine göre farklı uzmanlık alanlarıyla birlikte çalışmak gerekmektedir.
Serebral palsiye neden olan beyin hasarı ilerleyici değildir fakat bu hasarın kas iskelet sistemine olan etkileri ilerleyici olabilir. Erken tanı alan ve erken dönemde tedavi başlanan hastalarda yüz güldürücü sonuçlar almak mümkündür.
Serebral palsili hastalarda ortopedi hekiminin sıklıkla uyguladığı tedaviler arasında:
• Botox uygulamaları
• Ayak ve el şekil bozukluklarının düzeltilmesi
• Kas uzatma ve tendon transferi ameliyatları
• Diz büküklüğüne yönelik kemik ameliyatları
• Ayaklarda içe ya da dışa dönmeye neden olan rotasyonel bozuklukların düzeltilmesi
• Kalça çıkıklarının tedavisi ve çıkığı önleyici cerrahiler
• Omurga şekil bozukluklarının tedavisi bulunur.
Uygulanan cerrahilerin bir kısmında hastanın motor kabiliyetinin arttırılması hedeflenir iken bir kısmında da ortez, tekerlekli sandalye kullanımının daha rahat hale getirilmesi; eklem çıkıklarının önlenmesi ve ağrı şikayetlerinin ortadan kaldırılması hedeflenir. Bu hedeflerin uygulanacak tedavi öncesi aile ve hekim arasında ayrıntılı konuşulması çok önemlidir.